Expositieontwerp

Paulus Potter — 400 jaar

Voor het Paulus Potter-jaar in Enkhuizen (2025) verzorgde Bureau Merkwaardig het tentoonstellingsontwerp, de teksten en de volledige grafische vormgeving van de zomertentoonstelling Dieren hebben een ziel in de Westerkerk. Deze veelbezochte expositie (18.000 bezoekers) is het hoogtepunt van een jaarprogramma rond het leven en werk van schilder Paulus Potter. Naast de vormgeving en inhoudelijke redactie was Bureau Merkwaardig nauw betrokken bij de productie, coördinatie en verzorging van de publiekscommunicatie.

De tentoonstelling bestond uit een inhoudelijk sterk en visueel aantrekkelijk parcours door de monumentale kerkruimte, waarin historische bronnen, kunstwerken van hedendaagse kunstenaars, persoonlijke verhalen en lokale geschiedenis samenkwamen in een gelaagd en publieksvriendelijk geheel.

Feestjaar

In 2025 is het 400 jaar geleden dat Paulus Potter werd geboren in Enkhuizen. Zijn werk behoort tot de canon van de Hollandse schilderkunst en is wereldwijd te bewonderen in collecties als het Mauritshuis, het Rijksmuseum, het Louvre en de Hermitage. Deze bijzondere mijlpaal vormde de aanleiding voor een feestelijk herdenkingsjaar, waarin culturele organisaties, lokale makers en vrijwilligers uit Enkhuizen samenwerkten aan een breed publieksprogramma.

Tentoonstelling

Dieren hebben een ziel was een veelzijdige tentoonstelling in de Westerkerk Enkhuizen, geïnspireerd op het werk en leven van Paulus Potter. De tentoonstelling combineerde historische informatie, kunstwerken van hedendaagse kunstenaars en lokale verhalen over de rol van dieren in het dagelijks leven van toen en nu. Bezoekers konden zich onderdompelen in thema’s als ossenhandel, het werk van Potter, historische context en het dier in de kunst. Een speurtocht voor kinderen, interactieve onderdelen en dierensculpturen van Chris Tap maakten het tot een beleving voor jong en oud. De expositie werd zeer positief ontvangen en trok in twee maanden tijd meer dan 18.000 bezoekers.

Levensloop

Een belangrijk onderdeel van de tentoonstelling Dieren hebben een ziel was een visuele en tekstuele reconstructie van het korte, maar indrukwekkende leven van Paulus Potter (1625–1654). Bureau Merkwaardig vertaalde gedegen historisch onderzoek naar toegankelijke publieksinformatie en ontwikkelde een verhalende tijdlijn, die de levensloop van Potter inzichtelijk maakte, van zijn jeugd in Enkhuizen tot zijn vroege dood in Amsterdam. De levenslijn liep als rode draad door de tentoonstelling en gaf bezoekers context en verdieping bij de schilderijen, thema's en hedendaagse interpretaties.

Communicatiemiddelen — brochure, flyers, affiches

Voor de tentoonstelling en het Paulus Potter-jaar ontwierp Bureau Merkwaardig een reeks communicatiemiddelen die de campagne herkenbaarheid en samenhang gaven. Onder andere:
  • Drukwerk: tekst en design brochure, affiches, flyers
  • Ansichtkaarten - set van 9 in banderol
  • Expositiemateriaal: tekst en design informatiepanelen
  • Expositiemateriaal: bijschriften
  • Aankleding: banieren, spandoeken, vlaggen
  • Straatexpositie: bordjes bij de kunstwerken
  • Digitaal: tekst en design social posts
  • Website: projectwebsite
De herkenbare stijl en kleurstelling trokken de aandacht in de publieke ruimte. De affiches hingen in de hele stad en dat gaf Enkhuizen een feestelijke uitstraling en maakte het publiek attent op de activiteiten rondom Paulus Potter 400.

Feestelijke opening

De officiële opening van de tentoonstelling vond plaats op zondag 6 juli 2025 in de Westerkerk te Enkhuizen. De feestelijke bijeenkomst bracht kunstenaars, betrokkenen, pers en genodigden samen voor een eerste kennismaking met de expositie. Tijdens het openingsprogramma werd stilgestaan bij de totstandkoming van het project, het belang van Paulus Potter als kunstenaar, en de rol van kunst in de stad. De bijeenkomst werd opgeluisterd met muziek, toespraken en natuurlijk de onthulling van de tentoonstelling zelf.
Feestelijke opening van expositie Dieren hebben een ziel in de Westerkerk Enkhuizen / Foto: Peter Goedhart
Burgemeester van Enkhuizen Jeltje Hoekstra-Sikkema opent de expositie door rode lap van de stier van kunstenaar Chris Tap te trekken / Foto: Peter Goedhart
Burgemeester van Enkhuizen Jeltje Hoekstra-Sikkema met kunstenaar Chris Tap en onthulde stier / Foto: Peter Goedhart